- 1397-05-18
تونیک و دومینانت
همینکه کلید و گام مناسبی را برای کار انتخاب کردید، موضوع بعدی رسیدگی به روابط بین تونیک و دومینانت (dominant) در گام انتخابی است. دومینانت درجه پنجم از گام ماژور یا مینور است، که یعنی اگر در کلید C مشغول نوشتن آهنگ هستید، دومینانت نت G خواهد شد، در حالی که اگر در کلید E می‌نویسید دومینانت نت B خواهد شد. تونیک و دومینانت به شکل دو قطب با هم در ارتباط اند، بسیار شبیه قطبیتی که قبلاً با اشاره به درام‌زنی بحث کردیم – قطبیت بین بیس درام و اسنر.
این قطبیت بین تونیک و دومینانت چهارچوب ضروری ملودی شما را فراهم می‌کند که ثابت کردن محور مرکزی حول چیزی است که می‌توان ملودی را با آن ساخت. نت تونیک نقطه سکون در ملودی است، یعنی نتی است که معمولاً فرازهای ملودیک را به هم نزدیک می‌کند. به همین دلیل، گاهی آن را نت خانه (یا نت هوم) می‌خوانند. از طرف دیگر دومینانت پایه فعالیتی است که ملودی می‌خواهد قبل از بازگشتن به تونیک انجام دهد. به این شکل، در حالت ایده‌ئال یک ملودی باید مجموعه‌ای طبیعی و مطلوب از منحنی‌ها را نشان بدهد که حول این محور تونیک-دومینانت شکل گرفته‌اند. این نوع از الگو احتمالاً از ویژگی‌های ملودیک طبیعی سخن گفتن انسان نشأت گرفته است. اگر به شیوه حرف زدن مردم گوش کنید اغلب الگوی مشابهی را در پایین و بالا بردن اوج صدای‌شان خواهید شنید. آنها جمله را با نت پایین شروع کرده و بعد بالا می‌برند. هنگامی که جمله به پایان نزدیک می‌شود، صدا را بار دیگر به نت اصلی خود پایین می‌آورند. ملودی‌های خوب تمایل دارند این نوع از افت و خیزی را شبیه‌سازی کنند که ما در گفتگو رعایت می‌کنیم. در‌واقع گفتگو درست مانند محورهای تونیک و دومینانت یک ملودی است.
بررسی این ملودی مفید است چون کاملاً با محورهای دومینانت و تونیک نشان‌داده شده با نت‌های C (تونیک) و G (دومینانت) در گام دُ ماژور ملودی آن تعریف شده است. در اولین میزان ملودی به دومینانت بالا می‌رود و بعد به آرامی به سمت تونیک میزان سوم افت می‌کند. بعد ملودی به تدریج راه خود را به سمت دومینانت در میزان ۵ در پیش می‌گیرد، تا به آرامی در تونیک در میزان آخر بالا برود.
از این مثال می‌توانید ببینید هنگامی که آهنگ به سمت دومینانت نمی‌رود، ملودی به سمت تونیک باز می‌گردد و هنگامی که به سمت تونیک نمی‌رود، ملودی به سمت دومینانت خواهد رفت. به این شکل رابطه تونیک و دومینانت محور مرکزی را فراهم می‌کنند که جهت ملودی، ساختار و انسجام آن را به دست می‌دهد.